Ergens tussen ‘beschermd’ en ‘niet wereldvreemd’
Zelf vindt Thom Gerrits dat hij in Nijmeegs blissful wat-kan-ons-nou-gebeuren bovenklasse opgegroeid is, waarin hij weliswaar beschermd, maar nietwereldvreemd groot werd. In passende proporties gunden zijn ouders hem een blik op grote en kleine gebeurtenissen in de wereld, van vliegtuigen die zich in wolkenkrabbers boorden – wat hem een beschouwend “Dàt is niet handig?!” ontlokte – tot een thuis regelmatig afgespeelde videotape van De Vliegende Panters, waaruit door diezelfde ouders woorden als tongzoen pedagogisch overzongen werden met een voor zijn leeftijd passender vocabulaire. Dat hij daarna, eenmaal op eigen benen in Amsterdam, in onoverzichtelijkheid en onvoorspelbaarheid terechtkwam, heeft hem vooral het besef opgeleverd dat, hoe beroerd ook, het leven gewoon doorgaat.

Bert Visscher als eyeopener
Dat klink makkelijker gezegd dan hij voor elkaar kreeg. Tenslotte, vertelt hij op lichte toon, kon hij al als gevoelige kleuter niet veel anders dan met fysiek geweld zijn medekleuters te lijf gaan. Die op hun beurt zo verdrietig werden dat hij ze van de weeromstuit aan het lachen probeerde te maken en zo de pijn probeerde te verzachten – iets wat hem goed bleek af te gaan. Dat je het maken van grappen vervolgens ook beroepsmatig kon gaan doen, drong tot hem door toen hij Bert Visscher zag optreden: met een volslagen knettergekke persona, maar binnen de kaders van een voorstelling. Het leverde Thom het feest der herkenning op, en de gedachte dat “zolang je het maar dáár doet” je klaarblijkelijk met gekte de boer op kon gaan.

De waarheid als gebruiksvoorwerp
Ik zou Thom tekort doen het bij een dergelijk versimpelde route naar het podium te laten. Er is sprake van bittere noodzaak om te doen wat hij doet: de grondtoon van zijn wezen van melodieën te voorzien die afhankelijk zijn van de omgeving waaraan je blootgesteld bent. Een best pragmatisch insteek, omdat Thom stelt niet perse te weten wie hij is, maar wel wie hij zich wenst te zijn: liever zorgzaam dan problematiserend, met de betrekkelijke troost van Camus’ en Sartres existentialistische weten dat er geen betekenis is, een besef zo absurd dat het bijna bevrijdend is. Bijna. “Denk,” zegt Thom dus, om te vervolgen met “en filosofeer met mate.” Anders zou je nog eens aan alles kunnen gaan twijfelen. Dientengevolge is waarheid een gebruiksvoorwerp en niet een op zichzelf staand feit. Je moet er tenslotte iets mee kúnnen.

Cabaret op gevoelsniveau
We hebben het over cabaret dat wat Thom betreft op gevoelsniveau dient te gebeuren, over Hans Teeuwens konijn dat leert praten, Wim Helsens gepruts en natuurlijk over zijn eigen voorstelling ‘Dit zijn de Echte’, waarin hij onder andere in de voetsporen van antifilosoof Diogenes treedt. ‘Dit zijn de Echte’ is een intelligente en fijnzinnige voorstelling die subtiel en vermakelijk de weg naar zorgeloosheid wijst.

Thoms playlist onderstreept zijn liefde voor taalvirtuositeit en zijn interesse voor snijvlakken tussen kleinkunst en muziek en het toont materiaal dat hij voor de voorstelling ingezet heeft.

Ga voor zijn tournee naar de Speellijst — Thom met een H (thomgerrits.nl)

Deze aflevering van Coup de Foudre - of: hoe de culturele bliksem insloeg bij Nijmeegse cultuurmakers en –genieters - werd in Peter Bremers atelier opgenomen in april 2024. De tune Mind' is van Ifang Bremer. Ik maak de podcast voor ⁠⁠uitgaanssite Ugenda⁠⁠ te Nijmegen en vanuit mijn interesse voor ⁠personal stories⁠.

In het dagelijkse helpt Peter Berkhout (1967) de ontwikkeling van individuen, teams en organisaties te ondersteunen met spelmethodieken en inzicht in systeemdenken (Crux Creaties). Zelf ken ik hem van de toneelacademie Maastricht. Maar de elastieken band die ik met Peter heb, begon al op de vooropleiding en werd tijdens onze gemeenschappelijke auditie bezegeld. Wat wil je ook als één van de opdrachten een half voorbereide, half geïmproviseerde dans blijkt waarin tegenstellingen de leidraad zijn?! Alleen al door ons verschil in lengte vormden we een komisch duo; iedereen lag plat en de rest is geschiedenis.

Nou blijkt die tegenstelling, die spagaat, een essentiële verschijningsvorm in Peters leven, zijn meest elementaire deeltje, zeg maar. Continue cirkelt het tussen twee extremen rond: escapisme en maatschappelijke bewogenheid.

We gaan van Peters filmisch vertelde beelden over zijn familie en Hengelose jeugd naar Nietsche (Die Geburt der Tragödie) en Sloterdijk (Du musst dein Leben ändern). We hebben het over zijn liefde voor het absurdisme (Eugène Ionesco: La Cantatrice chauve; theatergroep Alex D’électrique) en over de houvast die fictie - of beter: de optie dat je onwaarheid juist koestert in plaats van afserveert - in zijn leven vormt.

Peters muzieksmaak pendelt niet alleen tussen progressieve rock, van bijvoorbeeld Gentle Giant, en een aandoenlijk humoristisch liedje uit het Klokhuis dat over eenzaamheid gaat (de Cowboys: Metjezelfschap); het kenmerkt zich ook door een hang naar het puntje van het neusje van de zalm. Dat manifesteert zich in zijn jaarlijkse bezoek aan Le guess who?, een internationaal en delicaat muziekfestival in Utrecht, en de gretigheid waarmee hij muziek in woorden probeert te vatten. Iets wat vervolgens na het samen beluisteren van een madrigaal van componist Carlo Gesualdo niet zomaar lukt. Maar dat is prima, zolang je blijft proberen en geen enkele hobbel uit de weg gaat. Want waarom, zo Peter, zou je er een makkelijk verhaal van maken?

Peter heeft deze playlist bijgevoegd. Muziekfragmenten, in het vuur van het gesprek meegenomen in de podcast, kun je daar volwaardig beluisteren.

Deze aflevering van Coup de Foudre - of: hoe de culturele bliksem insloeg bij Nijmeegse cultuurmakers en –genieters - werd in Peter Berkhouts man cave opgenomen in december 2023. De tune Mind'is van Ifang Bremer. Ik maak de podcast voor ⁠uitgaanssite Ugenda⁠ te Nijmegen en vanuit mijn interesse voor personal stories.

In haar familie en directe omgeving kende documentair fotograaf Inge Hondebrink niemand die naar de kunstacademie ging. Inmiddels gaf ze er les als gastdocent. Inge, die autodidact is, kan zich goed herinneren hoe juist haar familie haar gestimuleerd heeft vrij te associëren en zich breed te ontwikkelen op het gebied van de kunsten. Toch bleef het iets wat je in je vrijetijd deed.

In Almelo, waar Inge geboren is, werd haar gezin als vooruitstrevend gezien. Inge moet daar nu een beetje om gniffelen, mede omdat ze zichzelf niet per se als kunstenaar ziet; ze stelt zich in dienst van haar subject, wiens persoonlijke verhaal ze vastlegt in een foto, waarbij ze zichzelf zo klein als een fly on the wall maakt. Zo komt ze heel dichtbij - en dus de kijker ook.

Het begon allemaal op de Sint Maartenskliniek te Nijmegen waar ze als revalidatie fysiotherapeute werkte. Ook daar immers ben je nabij én absoluut in dienst van. Maar van wie eigenlijk, de patiënt of de mens? Die laatste - voor Inge spreekt dit vanzelf. Toch zag ze dat juist daar nog wel een slag in te maken viel. "Iedereen heeft een verhaal en zoveel verschillen we niet van elkaar," stelt Inge, "het label moet eraf!"

Inge versloeg menig paralympic en ging onder andere op reis om te fotograferen. Persoonlijk viel ik voor haar fotoboek Next Stop Palookaville – Greyhound. (Text James Comerford, photo's Inge Hondebrink, 2016). Op haar site staat daarover: "In America if you don’t have a credit card long distance travel means riding the Greyhound. The Poorman’s Cadillac. A bus service for outsiders. Together with Jacqueline Maris (Radio documentaire maker) I took a ride on the Greyhound and travelled 3000 miles through 11 states in two weeks.  All the while taking photos and recording stories and conversations of people we met."

In de podcast noemt Inge onder andere de volgende namen: Wam Valentijn, Paul Huf, Mary Ellen Mark, Helen Levitt, Robert Frank, Henri Cartier-Bresson, Saul Leiter, Stephan Vanvleteren (fotografen) en Willem de Kooning (beeldend kunstenaar).

Ga naar Inge Hondebrink.

Deze aflevering van Coup de Foudre (of: hoe de culturele bliksem insloeg bij Nijmeegse cultuurmakers en - genieters) werd in Inges atelier in maart 2023 opgenomen. De tune Mind is van Ifang Bremer. Mijn naam is Nora van Dam.

De podcast Coup de Foudre is in samenwerking met uitgaanssite Ugenda te Nijmegen.

Bertus Elings, recensent, slingerde zich een weg via de Meao naar de advocatuur. Daarmee is hij allang gestopt. Liever schreef (en schrijft) hij 'stukkies' met een gefundeerde mening over muziek. Bertus heet eigenlijk Wilbert en hoe dat zo gekomen is, vertelt hij met liefde. Liefde is overigens zijn maatstaf voor goede muziek, en dan bedoelt hij: met liefde gemaakt. In dat geval heeft Bertus plek voor een breed scala aan genres. De meesten kennen hem echter als fan van death metal, extreme metal en shock metal. Waarom zijn bredere smaak minder bekend is, legt hij in deze podcast uit.

Op zoek naar zijn culturele coup de foudre (blikseminslag) herinnert hij zich hoe hij zijn moeder een traan zag laten, toen Elvis Presley stierf. Zelf was hij zo geraakt door de dood van Freddy Mercury dat ie een dag lang een rouwband heeft gedragen - en daarmee verbaasde hij zelfs zichzelf.

We hebben het over metal die hand in hand gaat met opera, over choqueren of iemand in diens waarde laten en over het diskwalificeren van wat een ander mooi vindt: "Waarom zou je?!"

Bertus Elings recenseert o.a. voor 3voor12 en voor Ugenda. Ga naar Bertus' playlist. Daar vind je alle hieronder (en in de podcast genoemde) nummers.

1. Dimmu Borgir – Dimmu Borgir
2. Elvis Presley – Guitar Man
3. Metallica – Master of Puppets
4. Stromae – Alors On Danse
5. Buena Vista Social Club – Chan Chan
6. Cannibal Corpse – Gutted
7. Queen – Killer Queen
8. Behemoth – Ov Fire and the Void
9. Obituary – Chopped in Half
10. Slipknot – People = Shit
11. Anneke van Giersbergen – Hurricane
12. System of a Down – Chop Suey!
13. Rotting Christ – Apage Satana
14. For I Am King – Trojans
15. Disturbed – Down With the Sickness

Deze aflevering van Coup de Foudre | hoe de culturele bliksem insloeg bij Nijmeegse cultuurmakers en - genieters werd op Peter Bremers atelier in mei 2023 opgenomen. De tune Mind is van Ifang Bremer. Mijn naam is ⁠Nora van Dam⁠.

De podcast Coup de Foudre is in samenwerking met ⁠uitgaanssite Ugenda⁠ te Nijmegen.

De schilderijen en tekeningen van Peter Bremer (1949) vertellen kleur- en vormverhalen die je telkens doen twijfelen over tijd en ruimte, en of iets vooral figuratief of meer abstract is. Als geen ander weet hij je met zijn beeldtaal op een ander been te zetten. Een been dat overigens nooit het verkeerde is, volgens hem, maar gewoon een ander been. Over het vrije associëren waarvan hij zijn levensmotto heeft gemaakt zegt hij: "Dat is niet voor iedereen even prettig." Maar voor hem is het een manier om van de afstandelijke orde die hij vroeger als kind ervoer in een zelf gecreërde orde tot zijn (zintuiglijke) recht te komen.

In het gesprek (dat ik overigens al in februari 2022 met hem had) vertelt hij dat een eerste besef om de wereld zintuiglijker te benaderen het bekijken van een speelfilm over het leven van Chopin was. De culturele sleutelscène voor Peter was het moment in de film waarop Chopins handen de toetsen bespelen en er druppels bloed op spatten; zie daar de chaos in de orde die hem in beweging bracht.

We spreken naar aanleiding van de speelfilm The Handmaiden (Chan-wook Park, 2016 Zuid Korea) over de georganiseerde filmset die naar spontane sensaties bij de kijker leidt, over de kleurafstemming van Bonnard en Picasso's ratio, over rituelen om tot schilderen te komen en dat Descartes er misschien goed aan had gedaan om een moestuintje te houden.

Bovenal heeft Peter Bremer van alles uit te zoeken tussen orde en wanorde.

Ook de plaatsing van deze aflevering onttrekt zich aan de gebruikelijke orde: uit de intro en outro maak je op dat het gesprek met Peter de allereerste aflevering was. De pilot dus. En dat klopt. De reden dat we deze podcast nu pas lanceren is vanwege zijn expositie in 'In de oude Victor' te Batenburg. Die is de hele maand mei te zien op zon- en feestdagen. Check de links hieronder.

https://indeoudevictor.nl/

https://www.peterbremer.nl/

https://www.instagram.com/p.a.bremer/

Als Nico Huijbregts, beeldend kunstenaar, schrijver, componist en pianist, ergens niet mee bezig is, is het met het uitdragen van een culturele identiteit. Dat stelt hij meteen in het begin van ons gesprek over zijn culturele ontwikkeling. Juist daarom ontvouwt zich in deze aflevering van Coup de Foudre een breed spectrum aan persoonlijke inspiratiebronnen en fenomenen. Een terugkerend item blijkt de tegenstelling, bijvoorbeeld tussen vrijheid en inperking (of angst), de behoefte je te willen onderscheiden, maar ook tevreden te willen stellen – tot aan het besef dat je met twee benen comfortabel in het conservatisme staat en toch de drang hebt met alle wetten te willen breken. Het meest aansprekend beleeft Huijbregts het fenomeen van de tegenstelling in de muzikale omslag van de Romantiek naar muziek in de twintigste eeuw. Denk aan Stravinsky, Schönberg en Webern. Waarbij hij Debussy hoog in het vaandel heeft staan, omdat deze zonder noemenswaardige wrijving de oude en nieuwe wereld in zijn composities samen weet te laten doorklinken.

Op mijn vraag naar Nico’s (culturele) stokpaardje op feestjes ontspon zich een gesprek over alles wat vastgesteld lijkt te moeten worden in deze tijd. Zelfs in de kunsten. Dat zag hij tijdens zijn bezoek aan de Documenta te Kassel afgelopen jaar, terwijl in kunstuitingen de meest mogelijke vrijheid heerst die je je kunt toe-eigenen. Want dit besef is wezenlijk voor Huijbregts: dat hij iedere dag opnieuw in een wereld hoopt te ontwaken die niet verklaard hoeft te worden.

Nico Huijbregts' composities werden door verschillende musici in binnen- en buitenland uitgevoerd. Als pianist trad hij op vele podia en festivals op. Als schrijver publiceerde hij vooral over beeldende kunst, bijvoorbeeld het succesvolle 99+1 – Vrije kunst in Nijmegen (2018), een verzameling beschouwingen over kunstwerken. In 2021 verscheen van zijn hand Chirosynopsis.

Ga voor zijn beeldende kunst naar https://www.instagram.com/nicohuijbregts/
Ga voor zijn muziek naar https://soundcloud.com/nico-huijbregts

Opname Coup de Foudre 2: oktober 2022. Tune: Ifang Bremer. Idee en host: Nora van Dam voor uitgaanssite Ugenda.

#personalstory #cultuurID #podcast_coupdefoudre #Nijmegen 

Mieke Kosman, interieurstylist uit Nijmegen, ontrafelt in de podcastserie Coup de foudre (blikseminslag) als eerste haar cultuur-ID aan de hand van een tiental vragen. Haar blikseminslag was de prachtige verschijning van Gwen Stefani (Amerikaans rock-, pop- en dancezangeres, songwriter, modeontwerpster en actrice), hoewel de in het Kröller-Müller beleefde impact van kunst en cultuur eerder toesloeg. Modeontwerper Bas Kosters, bands als Depeche Mode, the Cure en artiesten als M.I.A (Sri Lankaans-Brits zangeres, rapper, songwriter, muziekproducent en beeldend kunstenaar) komen voorbij.

In dit interview van een klein jaar geleden werkte Mieke nog in het onderwijs. Inmiddels is ze daarmee gestopt. Ze is ondernemer bij HIDE & SEEK * FIND & KEEP, werkt bij Make my day en hobbyt met @miekekosmanshop op instagram. Kleur is alles in Miekes leven. Ze maakt daarin weloverwogen en uitgesproken keuzes in haar werk als stylist en in haar looks, want als er duisternis is helpt kleur.

Opname: april 2022, atelier: Peter Bremer. Tune: Ifang Bremer. Idee en host: Nora van Dam voor uitgaanssite Ugenda.

Mieke Kosman:
HIDE & SEEK * FIND & KEEP www.hideseekfindkeep.nl
Insta: @miekekosman @miekekosmanshop

#personalstory #cultuurID #coupdefoudre #Nijmegen 

"Can I see your cultural identity papers, please?" Nora van Dam, gastgever van de Coup de Foudre, moet lachen om haar nogal geposeerde uitspraak. Wel treft die de kern van deze podcastserie, die vanaf half januari gelanceerd wordt. Immers gaat ze met Nijmeegse cultuurmakers en -genieters in gesprek over de oerbron van hun culturele identiteit. Wat precies was die blikseminslag die iemand tot op de dag van vandaag kenmerkt, misschien zelfs zonder er (nog) bij stil te staan? Of heeft de donder misschien een ander spoor in iemands persoonlijkheid getrokken dat door deze podcast tot een persoonlijk aha-erlebnis leidt? Aan de hand van een tiental min of meer vaststaande vragen helpt ze haar gesprekspartner af te pellen. Dat levert verrassende inzichten op, maar ook inspiratie voor de luisteraar om buiten de eigen culturele comfortzone te treden. De podcast is door Nora met uitgaanssite Ugenda eerst als geschreven interview ontwikkeld. Ze heeft een bedrijf in personal storytelling (Dramaplaats). Start Coup de Foudre: eind januari 2023 #Nijmegen #Ugenda #coupdefoudre #cultuurmakers #cultuurgenieters #identiteit #personalstory